[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ooo
oooooo
oo
ooo
To jeden z mitw. Tymczasem szeroko zakrojone badania kliniczne, w ktrych analizie poddano ÿĨcznie
ponad 6 tysiĭcy przypadkw infekcji drg oddechowych, wykazaÿy, ōe wÿĨczenie witaminy C w dawce co
najmniej 200 mg do leczenia po wystĨpieniu objaww przeziĭbienia nie powodowaÿo zmniejszenia
nasilenia objaww i czasu trwania choroby w porwnaniu z placebo. Nie wykazano rwnieō skutecznoŁci
witaminy C w zapobieganiu infekcji, poza sytuacjami, w ktrych podejmuje siĭ duōĨ aktywnoŁě fizycznĨ
(bieganie maratonw, jazda na nartach) na duōym mrozie. Wwczas witamina C w dawce 200 mg
zmniejsza ryzyko nabawienia siĭ przeziĭbienia o 50%.
ooo
Nie bez kozery kaōda z reklam lekw koķczy siĭ ostrzeōeniem, ōe ich niewÿaŁciwe stosowanie moōe
zagraōaě naszemu zdrowiu i ōyciu. Zaōywany w niskich dawkach kwas acetylosalicylowy stosowany jest
w leczeniu chorb sercowo-naczyniowych, a jego skutecznoŁě pozostaje bezsprzeczna. Naleōy jednak
pamiĭtaě, ōe dostĭpne bez recepty leki przeznaczone do leczenia objaww infekcji zawierajĨ znacznie
wiĭksze dawki kwasu acetylosalicylowego, a ich nadmierne i przedÿuōone stosowanie moōe prowadziě do
uszkodzenia bÿony Łluzowej ōoÿĨdka oraz niebezpiecznych krwawieķ z przewodu pokarmowego.
Podobne dziaÿania niepoōĨdane majĨ inne dostĭpne bez recepty leki przeciwblowe i przeciwzapalne.
Ryzyko powikÿaķ krwotocznych z przewodu pokarmowego zaleōy od czasu ich stosowania, dawki,
jednoczesnego dziaÿania innych substancji uszkadzajĨcych bÿonĭ ŁluzowĨ ōoÿĨdka (np. alkoholu), a takōe
ÿĨczenia ich z innymi lekami, m.in. z kwasem acetylosalicylowym. W zwiĨzku z tym, ōe NLPZ (tzw.
niesteroidowe leki przeciwzapalne) wchodzĨ czĭsto w skÿad gotowych preparatw na przeziĭbienie,
naleōy uwaōnie czytaě zaÿĨczone ulotki, aby uniknĨě zaōywania zbyt duōych dawek tej samej substancji
stosowanej w lekach rōniĨcych siĭ nazwĨ handlowĨ. Naduōywanie lekw powoduje takōe uszkodzenie
nerek oraz moōe utrudniaě kontrolĭ wartoŁci ciŁnienia tĭtniczego krwi u osb z nadciŁnieniem.
WiĭkszoŁě NLPZ jest teō przeciwwskazana w ciĨōy (w szczeglnoŁci w III trymestrze).
Dodatkowo przedawkowanie tych lekw prowadzi czĭsto do nieodwracalnego uszkodzenia wĨtroby lub
powaōnych zaburzeķ w obrazie krwi czy uszkodzenie szpiku. Naleōy takōe pamiĭtaě, ōe kaōdy lek moōe
wywoÿaě groŋne w skutkach reakcje uczuleniowe. Osoby uczulone na kwas acetylosalicylowy nie powinny
stosowaě ōadnych lekw z grupy NLPZ. W razie wĨtpliwoŁci zawsze naleōy skonsultowaě siĭ z lekarzem,
ktrego trzeba poinformowaě o innych jednoczeŁnie stosowanych lekach i objawach nadwraōliwoŁci na
leki, jeŁli takie wystĨpiÿy w przeszÿoŁci.
oo
Zdecydowanie mit. Co prawda kaōde szczepienie wiĨōe siĭ z ryzykiem wystĨpienia reakcji
poszczepiennych, sĨ one jednak najczĭŁciej ÿagodne i przemijajĨce. Doniesienia o potencjalnym zwiĨzku
pomiĭdzy szczepieniami a ryzykiem zachorowania na autyzm, cukrzycĭ typu I czy stwardnienie rozsiane
nigdy nie doczekaÿy siĭ rzetelnego naukowego potwierdzenia.
NajgÿoŁniejsze dyskusje toczĨ siĭ wokÿ zaleōnoŁci miĭdzy szczepieniem przeciwko odrze, Łwince i
rōyczce (MMR), a zwiĭkszonym ryzykiem zachorowania na autyzm. Autorzy opublikowanego w 1998
roku w czasopiŁmie âLancetÒ badania wysnuli teoriĭ, ōe szczepionka inicjuje powstanie stanu zapalnego
w jelitach, wskutek czego zwiĭksza siĭ ich przepuszczalnoŁě dla toksycznych substancji, ktre
wchÿaniane w przewodzie pokarmowym docierajĨ do mzgu, gdzie powodujĨ jego uszkodzenie. Choě
autorzy zaznaczyli w badaniu, ōe nie stanowi ono dowodu na zwiĨzek pomiĭdzy szczepieniem a
wystĨpieniem zaburzeķ rozwoju, to jednak wysnucie takiej hipotetycznej moōliwoŁci przyczyniÿo siĭ do
spadku zaufania rodzicw w stosunku do szczepieķ. Warto tutaj zaznaczyě, iō po ujawnieniu
niedoskonaÿoŁci badania oraz jego wpÿywu na spadek czĭstoŁci poddawania siĭ szczepieniom aō 10 z 13
jego autorw wycofaÿo swojĨ interpretacjĭ.
oooo
WiĭkszoŁě z nas doskonale wie, ōe zaawansowany wiek ciĭōarnej matki wiĨōe siĭ zagroōeniami dla
zdrowia jej dziecka. Badania wykazaÿy jednak, ōe wiek ojca w momencie poczĭcia dziecka rwnieō ma
znaczenie. Stwierdzono na przykÿad, ōe pŋne ojcostwo wiĨōe siĭ ze zwiĭkszonym ryzykiem wystĨpienia
schizofrenii u potomstwa. CzĭstoŁě schizofrenii rozwijajĨcej siĭ po 21. roku ōycia dziecka w
przypadkw ojcw w wieku <25 lat wynosi ok. 2,5 na 1000, natomiast u potomstwa ojcw w wieku ² 50 lat
ryzyko to wzrasta prawie piĭciokrotnie. Mechanizm tÿumaczĨcy to zjawisko pozostaje niejasny. Ponadto
wykazano zaleōnoŁě pomiĭdzy zaawansowanym wiekiem ojca a czĭstszym wystĭpowaniem u dzieci wad
wrodzonych oraz chorb zwiĨzanych z dziedziczeniem autosomalnie dominujĨcym (np. zespÿ Marfana,
achondroplazja). W badaniu, w ktrym wziĭÿo udziaÿ kilka milionw dzieci, zaobserwowano takōe
niewielkĨ zaleōnoŁě miĭdzy zaawansowanym wiekiem ojca a zwiĭkszonĨ czĭstoŁciĨ wystĭpowania
biaÿaczek i nowotworw ukÿadu nerwowego.
oo
Jeden z najbardziej niebezpiecznych mitw. OtyÿoŁě w ciĨōy zagraōa bowiem zdrowiu nie tylko kobiety
ciĭōarnej (cukrzyca ciĭōarnych i nadciŁnienie zwiĨzane z ciĨōĨ zagraōajĨce porodem przedwczesnym,
wiĭksze ryzyko koniecznoŁci wykonania cesarskiego ciĭcia, wiĭksze ryzyko wystĨpienia zakrzepicy
ōylnej i zatorowoŁci pÿucnej), ale takōe jej nienarodzonemu dziecku (wiĭksze ryzyko makrosomii pÿodu i
zwiĨzanych z niĨ urazw okoÿoporodowych, wiĭksza ŁmiertelnoŁě okoÿoporodowa, wiĭksze
prawdopodobieķstwo wystĨpienia wad wrodzonych, wydÿuōenie czasu trwania ciĨōy, wydÿuōenia czasu
trwania porodu). Kobieta ciĭōarna powinna jeŁě z myŁlĨ o dwojgu, czyli mieě zdrowo zbalansowanĨ dietĭ
pokrywajĨcĨ zapotrzebowanie na mikroelementy i witamy jej samej i rozwijajĨcego siĭ dziecka.
Zapotrzebowanie na dodatkowe kalorie jest niewielkie, pojawia siĭ dopiero w drugim trymestrze i
wynosi ok. 350 kcal/ dziennie (np. dwie dodatkowe kromki chleba z wĭdlinĨ i ōÿtym serem). W trzecim
trymestrze jest to ok. 450 kcal/dziennie (np. dwie dodatkowe kanapki jak wyōej i jeden banan).
ooo
I tak, i nie. Jak dotĨd nie udaÿo siĭ jednoznacznie potwierdziě zaleōnoŁci pomiĭdzy zaōywaniem
tabletek a rakiem piersi. Wiadomo natomiast, ōe zmniejszajĨ one prawdopodobieķstwo wystĨpienia raka
jajnika. Badania, w ktrych wziĭÿo udziaÿ niemal 3 tysiĨce kobiet stosujĨcych tabletki antykoncepcyjne
oraz ponad 6 tysiĭcy, ktre nigdy ich nie zaōywaÿy, wykazaÿy ponad wszelkĨ wĨtpliwoŁě, ōe ryzyko
rozwoju raka jajnika byÿo niōsze w grupie stosujĨcej tabletki. Stwierdzono rwnieō zmniejszone ryzyko
zachorowania na raka endometrium (bÿony Łluzowej macicy) u kobiet stosujĨcych tabletki
antykoncepcyjne przez co najmniej 12 miesiĭcy.
JednoczeŁnie jednak sĨ dowody na to, ōe stosowanie doustnych Łrodkw antykoncepcyjnych wiĨōe siĭ
ze zwiĭkszonym ryzykiem zachorowania na raka szyjki macicy. Badania dowiodÿy, ōe ryzyko to roŁnie
wraz z czasem stosowania tabletek i utrzymuje siĭ po wyeliminowaniu takich zmiennych, jak liczba
partnerw seksualnych, palenie papierosw czy stosowanie innych metod antykoncepcyjnych. Warto teō
pamiĭtaě, ōe tabletki nie sĨ obojĭtne dla zdrowia i istniejĨ inne, bezpoŁrednie zagroōenia zwiĨzane z
ich stosowaniem. Piguÿki zwiĭkszajĨ bowiem ryzyko wystĨpienia zagraōajĨcych ōyciu i zdrowiu powikÿaķ
zakrzepowo-zatorowych w postaci udaru mzgu, zakrzepicy w naczyniach ōylnych ng, a takōe
zatorowoŁci pÿucnej.
o
Nie udowodniono wpÿywu kawy na rozwj choroby niedokrwiennej serca i nowotworw, choě stwierdzono
bardzo niewielkĨ zaleōnoŁě miĭdzy zwiĭkszonĨ ŁmiertelnoŁciĨ oglnĨ (tzn. niezaleōnĨ od przyczyny
zgonu), a spoōywaniem kawy. Wiadomo, ōe picie kawy wiĨōe siĭ ze zmniejszeniem ryzyka wystĨpienia
choroby Parkinsona, Alzheimera, a takōe cukrzycy typu II oraz dny moczanowej. Naleōy pamiĭtaě, ōe u
osb z chorobami serca kofeina moōe powodowaě groŋne zaburzenia rytmu, ale nie ma dowodw na to,
by dziaÿo siĭ tak w przypadku normalnie spoōywanych iloŁci (okoÿo 275 mg kofeiny dziennie; jedna
filiōanka kawy zawiera ok. 80-150 mg kofeiny). Co wiĭcej, nie wykazano korzyŁci z ograniczania iloŁci
wypijanej kawy u osb z zaburzeniami rytmu. Kawa moōe podnieŁě ciŁnienie krwi nawet o 10 mmHg, ale
tylko u osb, ktre nie pijĨ jej systematycznie. Tak wiĭc to jej potencjalnie niekorzystne dziaÿanie Ï
mogĨce stanowiě problem np. dla chorych na nadciŁnienie Ï nie wystĭpuje, jeŁli spoōywa siĭ jĨ
regularnie.
OddzielnĨ kwestiĨ pozostaje bezpieczeķstwo spoōywania kawy przez kobiety w ciĨōy. Kofeina ÿatwo
przenika przez ÿoōysko, a jej metabolizm w ciĨōy zostaje spowolniony. I choě kofeina moōe powodowaě
wiĭkszĨ zmiennoŁě akcji serca pÿodu oraz zwiĭkszaě czĭstoŁě ruchw oddechowych, badania nie
wykazaÿy, by wiĨzaÿo siĭ to z istotnymi klinicznie powikÿaniami. W badaniach klinicznych stwierdzono
jednak, ōe nadmierne spoōywanie kofeiny prowadzi do zwiĭkszenia czĭstoŁci samoistnych poronieķ.
Wyniki badaķ nie okreŁlajĨ jednak jednoznacznie bezpiecznego poziomu spoōycia kofeiny. Wiadomo, ōe
spoōywanie dziennie ok. 200 mg kofeiny nie wiĨōe siĭ ze zwiĭkszonym zagroōeniem. CzĭŁě badaķ
wykazuje takie niebezpieczeķstwo przy dziennym spoōyciu 300 mg, a inne dopiero przy spoōyciu
kofeiny na poziomie 600 mg.
ooooo
Istnieje kilka rodzajw cholesterolu, m.in. cholesterol HDL, czyli tzw. dobry cholesterol, oraz
cholesterol LDL, czyli tzw. zÿy cholesterol. Udowodniono, ōe zbyt niski poziom cholesterolu HDL wiĨōe
siĭ ze zwiĭkszonym ryzykiem rozwoju miaōdōycy oraz choroby niedokrwiennej serca, w tym zawaÿu
serca. Jego bardzo wysokie wartoŁci (powyōej 75 mg/dL lub 1,9 mmol/L) zwiĨzane sĨ natomiast z
wystĨpieniem tzw. zespoÿu dÿugowiecznoŁci, czyli wydÿuōenia ōycia przeciĭtnie o 5 do 7 lat w stosunku
do Łredniej spoÿeczeķstwa. Zupeÿnie przeciwne dziaÿanie ma cholesterol LDL. Jego zbyt wysoki poziom
zwiĭksza ryzyko chorb sercowo-naczyniowych (poōĨdane wartoŁci poziomu cholesterolu LDL rōniĨ siĭ
w zaleōnoŁci od tego, czy doszÿo juō do rozwoju choroby serca oraz wspÿistnienia innych chorb).
Wiadomo teō jednak, ōe jego bardzo niskie wartoŁci mogĨ wiĨzaě siĭ z powikÿaniami ze strony ukÿadu
nerwowego, czyli neuropatiĨ. Nadal nie rozstrzygniĭto jednoznacznie, czy istnieje zaleōnoŁci pomiĭdzy
niskim poziomem cholesterolu a potencjalnie zwiĭkszonym ryzykiem rozwoju nowotworw.
oo
ZewszĨd docierajĨ do nas informacje o dobroczynnym wpÿywie owocw na nasze zdrowie. Owoce sĨ
oczywiŁcie bogatym ŋrdÿem niezbĭdnych witamin, mineraÿw i bÿonnika roŁlinnego, ale bĭdĨc na diecie
naleōy pamiĭtaě i o tym, ōe owoce oraz soki owocowe majĨ sporo kalorii. Maÿo kto uŁwiadamia sobie, ōe
jedno Łredniej wielkoŁci jabÿko ma ok. 150 kcal, czyli mniej wiĭcej tyle samo co 100 gramw
ugotowanego na sypko ryōu. ChcĨc dostarczyě organizmowi niezbĭdnych skÿadnikw pokarmowych i
bÿonnika, warto zmniejszyě iloŁě spoōywanych owocw na rzecz warzyw, ktre zawierajĨ znacznie mniej
ÿatwo przyswajalnych cukrw, a przez to sĨ mniej kaloryczne.
ooooo
Pki co - mit. Jest faktem, ōe jednym z czynnikw ryzyka rozwoju guzw mzgu jest naraōenie na
promieniowanie fal o czĭstotliwoŁci radiowej. Choě jednak telefony komrkowe sĨ ŋrdÿem takich fal
(tak samo jak mikrofalwki, radary czy komputery), jak dotĨd ōadne z badaķ nie wykazaÿo zaleōnoŁci
pomiĭdzy czĭstym uōywaniem telefonu komrkowego a zwiĭkszonym ryzykiem odlegÿych dziaÿaķ
niepoōĨdanych, w tym wystĨpienia nowotworw centralnego ukÿadu nerwowego. Badania weryfikujĨce
istnienie takiego zwiĨzku nadal trwajĨ.
PS. Badacze ze Szkoÿy Medycznej Indiana University postanowili sprawdziě, jakieŁ o
o, np. ōe wÿosy i paznokcie rosnĨ po Łmierci,
a czÿowiek wykorzystuje jedynie 10% swojego mzgu. Po przejrzeniu fachowej literatury okazaÿo siĭ, ōe
wiĭkszoŁě to oczywista nieprawda, a reszty nie da siĭ udowodniě w taki sposb, by rozwiaě wszelkie
wĨtpliwoŁci.
oooo.
Nieprawda. W rzeczywistoŁci zapotrzebowanie to zaspokajajĨ takōe soki, zupy, mleko, a nawet kawa
czy herbata. Co wiĭcej, picie zbyt duōych iloŁci wody bywa szkodliwe.
ooo.
Mit. Nie od dziŁ wiadomo przecieō, ōe uszkodzenie kaōdego regionu mzgu prowadzi do
charakterystycznych i trwaÿych deficytw. WpÿywajĨ one na nasze moōliwoŁci intelektualno-
emocjonalne, zachowanie oraz funkcje ōyciowe. Badania obrazowe ujawniÿy ponadto, ōe nie ma w mzgu
obszaru, ktry byÿby nieaktywny.
ooooo.
Zdecydowanie nie. To zÿudzenie optyczne, ktre jest skutkiem skurczu skry po Łmierci. Aby paznokcie
i wÿosy mogÿy siĭ wydÿuōaě, konieczne jest oddziaÿywanie hormonw.
ooooooo
.
To rwnieō zÿudzenie optyczne. Golenie zwyczajnie pozbawia wÿosy stoōkowatej koķcwki, ktrĨ majĨ
wÿosy nieobcinane.
oo.
Nie ma na to dowodw.
ooo
.
PisaliŁmy o tym, ōe komrka musiaÿaby dotykaě aparatury medycznej, aby zakÿciě jej dziaÿanie.
oo.
Miaÿby za niĨ odpowiadaě jeden z aminokwasw: tryptofan. W rzeczywistoŁci tak rōne rodzaje miĭsa,
jak indyk, kurczak czy mielona woÿowina, zawierajĨ podobne jego iloŁci. Naukowcy podkreŁlajĨ, ōe kaōdy
duōy posiÿek powoduje sennoŁě, poniewaō zmniejsza siĭ dopÿyw krwi i tlenu do mzgu. Organizm ma po
prostu inny cel i w tym momencie skupia siĭ na trawieniu. Opisywane objawy nasilajĨ siĭ, gdy zjedliŁmy
coŁ obfitujĨcego w biaÿka lub wĭglowodany i popiliŁmy to np. winem.
Eksperci podkreŁlajĨ, ōe trudno jest obaliě tego typu teorie. Z drugiej strony Ï brak dowodw nie musi
oznaczaě nieobecnoŁci postulowanego efektu... O analizach zespoÿu doktor moōna
przeczytaě wiĭcej na ÿamach British Medical Journal.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]